Δαιμονισμένες και αγίες: γυναίκες σε αντιπαράθεση με κοινωνικές συμβάσεις τον 4ο και 5ο αι. μ.Χ. (σ. 21-31)

ΑΡΘΡΑ

Στέφανος Παρασκευαΐδης

Δρ. Αρχαίας Ιστορίας

 

Περίληψη: Η χριστιανική αγιογραφία των πρώτων χριστιανικών αιώνων προβάλλει ιδιαίτερα δύο κατηγορίες γυναικών, τις δαιμονισμένες και τις αγίες, οι οποίες τοποθετούνται σε δύο αντίθετα άκρα. Μια πιο προσεκτική ανάγνωση ορισμένων παραδειγμάτων όμως μπορεί να αποκαλύψει ότι κάποιες φορές τα κίνητρα συμπεριφοράς και των δύο είχαν έναν κοινό παρονομαστή: την κοινωνική θέση και τον κοινωνικό ρόλο των γυναικών. Η αποκλίνουσα συμπεριφορά ορισμένων δαιμονισμένων και η σθεναρή άρνηση συμβιβασμού πολλών αγίων φαίνεται να συνδέονται με ανάγκες, φόβους και ελπίδες των γυναικών της εποχής τους. Συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις δύο κατηγορίες γυναικών αποτελεί το παράδειγμα της Θέκλας, μιας αγίας για τους πιστούς, μάλλον δαιμονισμένης για τους οικείους της, η οποία για τις επόμενες γενιές χριστιανών γυναικών ενσάρκωνε μαζί με το ιδεώδες της αγιότητας ένα πρότυπο γυναικείας αντίστασης.

Summary: Christian hagiography of the early Christian ages exhibits especially two categories of women, the possessed and the saints, which are placed at two opposite ends. A closer examination of some examples may, however, reveal that sometimes the motivations of both of them had a common point of reference: the social status and role of women. The deviant behavior of certain possessed and the strong refusal of many saints to compromise seem to be related to the needs, fears and hopes of women of their time. A kind of connection between the two categories of women is the example of Thecla, considered saint by the believers and possessed by her relatives, who represented for the next generations of Christian women, apart from the ideal of sanctity, a pattern of female resistance.

 

Δαιμονισμένες και αγίες (pdf)